Trong rất nhiều loại trà ở Việt
Nam, trà cung đình Huế có phần đặc biệt hơn bởi đây không chỉ đơn giản là một
thứ thức uống mà thưởng thức trà cung đình còn là một nghệ thuật, một nét đẹp
của mảnh đất di sản
Gọi
là trà cung đình bởi thú uống trà, thưởng trà xuất phát từ cung đình Huế. Trước
đây, văn hóa này chỉ dành cho vua quan do sự cầu kỳ trong việc chuẩn bị để nấu
1 ấm trà cho đến các nghi thức cầu kỳ của việc thưởng trà, người dân thường
không có điều kiện để thực hiện.
Trà
cung đình Huế không chỉ là một thức uống giải khát mà còn là liều thuốc bổ cho
sức khỏe. Có nhiều loại trà khác nhau mà mỗi loại lại là một bài thuốc. Có trà
dành cho người già để bình ổn huyết áp, có trà dành cho phụ nữ giúp làm đẹp da,
có trà lại dành cho thành niên giúp tăng cường sinh lực lại có cả loại dành cho
người bị bệnh tiểu đường hay có những loại giúp người uống bắt căng thẳng, giảm
stress…
Trà cung đình Huế không chỉ là một thứ nước uống giải khát mà còn
là liều thuốc bổ dành cho mỗi người thưởng thức..
Chỉ
cần nghe thế thôi là đã đủ biết để có một ấm trà không hề đơn giản. Nguyên liệu
để pha trà tất nhiên là gồm phần trà và nước, ngoài ra tùy theo từng vị mà thêm
các thành phần hoa, quả hay các loại lá khác nhau. Tuy cũng chỉ từng đấy công
đoạn nhưng mỗi công đoạn của trà cung đình cầu kỳ hơn bình thường khá nhiều.Từ
việc hái trà đã phải tuân thủ nghiêm ngặt theo quy định, hái giờ nào, hái ra
sao, cắt ngắt ngọn, ngâm tẩm trà trong bao lâu, phơi và sấy khô như thế nào…Nước
để pha trà phải là nước mưa được hứng vào chum, vại sạch; nếu là lấy nước giếng
thì phải nước giếng có độ sâu như thế nào…Phức tạp, cầu kỳ như thế mới chỉ là
công đoạn chuẩn bị nguyên liệu. Đến phần thực hiện mới lắm công phu, nước sôi
phải đảm bảo chỉ ở dạng sủi tăm, nước sôi quá già sẽ làm cho trà bị nồng, giảm
hương thơm. Nước non sẽ không đủ đảm bảo trà tiết ra đủ chất, đủ vị… Rồi sau đó
là tùy vào từng loại trà mà thêm các thành phần hoa, hay quả hoặc một vài thứ
lá cây quý nào đó.
Trước kia, trà dành cho vua thường được ướp với sen ở hồ Tĩnh Tâm
trong Hoàng Thành. Trà với hương sen tự nhiên cho người thưởng thức cảm giác
thư thái, tĩnh lòng…
Người
dân ở Huế ngày nay vẫn kể câu chuyện về việc thưởng thức trà xưa kia chỉ dành
cho vua. Để pha trà cho vua, vào buổi chiều tối các thị nữ trong cung sẽ chèo
thuyền ra hồ Tĩnh Tâm trong Hoàng Thành và cho trà vào giữa những búp sen. Sáng
sớm hôm sau sẽ ra hồ sen để lấy trà đã được ướp mùi sen thiên nhiên, tinh khiết
pha dâng lên vua. Trà cung đình dành cho vua không sử dụng 1 bộ ấm chén cho cả
4 mùa mà phải có bốn loại chén khác nhau để phù hợp với thời khắc Xuân, Hạ,
Thu, Đông. Đấy là câu chuyện kể về ngày xưa. Giờ đây trà cung đình được bán
phục vụ cho mọi tầng lớp. Cách thức pha và thưởng trà cũng không còn quá cầu kỳ
như vậy nữa, song với người Huế uống trà vẫn là một hình thức nghi lễ, một nét
đẹp văn hóa cần giữ gìn.
Những
gia đình làm trà cung đình ở Huế hầu hết đều thuộc dòng dõi vua quan triều nhà
Nguyễn với những bí quyết riêng được truyền qua nhiều thế hệ. Những loại thảo
dược hay được sử dụng trong trà cung đình gồm: vối nụ, tim sen, đại táo, hồng
táo, khổ qua, cam thảo, hoa hòe, hạt chi chi, hoài sơn, hoa cúc, hoa hồng,
atiso… Sau khi được bào chế qua đủ các công đoạn bí truyền của từng gia đình, trà
sẽ được chọn giờ để “sao vàng hạ thổ” theo quy luật âm – dương, không sử dụng
bất kỳ loại hóa chất phụ gia nào.
Với người Huế, thưởng thức trà là một nghi lễ, một nét văn hóa đẹp
cần được giữ gìn.
Người
Huế thường uống trà cùng với một loại bánh đặc sản nào đó ví dụ như bánh đậu
xanh, hạt sen hoặc kẹo lạc… Các quán trà Huế thường có chung 1 đặc điểm là
không gian tĩnh lặng, không khí mát mẻ, khiến cho người thường trà cảm thấy
thực sự thư thái, dễ chịu.
Bởi
là một nét đẹp văn hóa, một đặc sản riêng của Huế nên hiện nay có khá nhiều
quán trà cung đình được mở ở thành phố này. Trong số đó có quán trà Vũ Di, gần
đồi Thiên An, quán trà rộng được trang trí theo lối kiến trúc đặc trưng xứ Huế.
Sân vườn của quán rợp bóng cây, xen giữa đó là những nhà sàn với mái lợp tranh
dành cho khách đến uống trà. Tiếng là trà cung đình nhưng mức giá để thưởng
thức thứ nước uống này không hề đắt, chỉ giao động từ 30.000 – 50.000 cho một
chén trà. Đến với mảnh đất Di sản này, bên cạnh việc thăm quan những công trình
kiến trúc, lăng tẩm thì việc đến và thưởng thức trà cung đình Huế cũng là một
việc không thể bỏ qua.
Theo: Ngôi sao
Ở những quốc gia khác nhau
có những phong cách và lối sống khác nhau. Đó là do sự ảnh hưởng của nền văn
hóa mỗi nước. Ở Việt Nam, chúng ta bị ảnh hưởng khá nhiều từ văn hóa Trung Hoa
nên lối sống, phong cách sống cũng bị tác động không ít. Nhằm giới thiệu cho bạn
đọc hiểu thêm về phong cách cũng như lối sống ở Việt Nam, chuyên mục Phong cách
– Lối sống Việt ra đời nhằm cung cấp thêm những hiểu biết về phong cách, lối sống
xa xưa của ông cha ta hay cái hiện đại vốn có đang tồn tại này.
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét